1.12 Almanya’daki Türk Gazeteleri

Avrupa'daki Türkçe yazılı basının iki tarihsel geleneğin üzerinde yükselmektedir [16]. Buna göre, Osmanlı İmparatorluğu Dönemi’nde Avrupa'ya giden aydınlar İngiltere'de ve Fransa'da Türkçe gazeteler çıkarmışlardır. Bu tarihsel bilgi, Avrupa’daki Türk medyasının sadece Türkiye’den Avrupa’ya göçün ürünü olmadığını, entelektüel temelinin çok daha önceki gazetecilik girişimleri ve deneyimlerine dayandığını göstermektedir.

İkinci gelenek de Avrupa'ya işçi göçüdür. Bilindiği gibi, göç 1960'lı yılların başında başlamıştır. Türk basını, bu gelişmeyi kısa bir gecikmeyle takip etmiş, Almanya'daki Türkler için ilk gazete olan Akşam, 1970 yılında Münih'te basılmıştır. Onu Tercüman, Hürriyet ve Milliyet gazeteleri izlemiştir. Bu arada işin yönü değişmiş, Avrupa'ya Türkçe gazeteler Türkiye'den gelmeye başlamıştır.
Günümüzde her iki geleneğin iç içe geçtiğini, Avrupa’da yetişen genç gazetecilerle duruma yeni bir boyut eklendiğini ve uzun bir geçmişe sahip olan Avrupa'daki Türk medyasının daha da güçlendiğini söylemek mümkündür.

Şüphesiz, zaman içinde Almanya’da kurulan yazı işleri merkezlerinin ve yaygın muhabir ağlarının katkısıyla, gazeteler büyük değişiklikler yaşamıştır. Gazeteler Almanya’da kurulan matbaalarda basılmaya başlamış, Avrupa’ya özel sayfaların, haberlerin sayısı artmış, gazetelerin hacmi genişlemiştir.

Bu gazeteleri hazırlayan gazeteciler kısa bir süre öncesine kadar Türkiye’den gelmekteyken, artık Avrupa’da yetişen genç Türkler de bu üretim sürecinin özneleri arasına girmeye başlamışlardır.
Günümüzde Türkiye’de yayımlanan günlük gazetelerin önemli bir bölümünü Avrupa’daki gazete bayilerinde bulmak mümkündür. Bu gazetelerin hemen hepsi, Almanya’da yeniden üretilerek, yani Türkiye’de hazırlanan sayfalara, Almanya merkezlerinde hazırlanan, ağırlıkla Avrupa’daki siyasal, sosyal, kültürel, sanatsal, sportif gelişmeleri ele alan, “Avrupa” haberleriyle dolu “Avrupa” sayfaları eklenmiş olarak piyasaya sunulmaktadır. Bu gazetelerin günlük tirajı bugün 100 bini aşmaktadır.
Sadece merkezi Türkiye’de olanlar değil, aynı zamanda son yıllarda Almanya’da kurulan basın ve yayın organı, Türkçe okuyan toplumu bilgilendirmeye çalışmaktadır. 2006 yılı itibarıyla, Almanya’daki Türk gazetelerinden altısı Almanya eki çıkartmaktadırlar. 2006 ilkbaharından itibaren Sabah gazetesi de Almanya piyasasına yeniden girmeyi başarmıştır.

Elbette Türk medyasının çeşitliliğinin artması ve giderek yaygınlaşması, içerik açısından da memnuniyet verici bir durumun yaşandığı anlamına gelmemektedir. Çünkü günümüzde araştırmacı gazetecilik ve ciddi haberciliğin, magazin gazeteciliği ile sansasyonel habercilik karşısında gerilediği bir süreç yaşanmaktadır.

Neticede Almanya’daki Türk medyası, bu ülkedeki medya dünyasının bir parçasıdır. Almanya’daki medya çesitliliği zenginlik olarak görülmeli ve sağladığı imkanlar en iyi şekilde kullanmaktadır.
[16] Avrupa’da Türkçe basın ve Türkçe’nin geleceği, Gürsel Köksal, Aralık 2004, Frankfurt, ATGB, www.atgb.info