Kasım 2006’da Türkiye Araştırmalar Merkezi Vakfı´nın Türk kökenli yetişkinler arasında gerçekleştirdiği bir anketin sonuçları, Almanca yayın yapan televizyonlar arasında kamusal televizyonların çok daha az izlendiğini ortaya koymaktadır, buna karşılık özel kanalların izlenme oranları Almanya ortalamasının üzerine çıkmaktadır.
En fazla hangi Alman kanallarını izledikleri sorusuna, Almanya Türkleri’nin verdikleri yanıt RTL (% 54) ve ProSieben’dir (% 37). Bunu hemen hemen eşit bir oranla ARD izlerken, arkasından % 34´lük oranlarıyla SAT 1 ve ZDF televizyonları gelmektedir. Ardından ise % 20´lik izlenme oranıyla RTL2, % 14 ile Vox ve % 12 ile WDR sıralanmaktadır. Rakamlar Almanya Türkleri’nin Almanya genelinden farklı olarak, daha fazla, özel kanallara yöneldiklerini göstermektedir.
Öte yandan 2008 yılında, Türkiye Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Kamuoyu, Yayın Araştırmaları ve Ölçme Dairesi’nin Almanya´da yaşayan Türkler arasında gerçekleştirdiği „Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması“’nın sonuçlarına göre, Almanya´da yaşayan Türkler’in televizyon karşısında harcadıkları günlük süre 3,58 saattir. 1000 kişiyle gerçekleştirilen ankete göre, Almanya´daki Türkler’in % 66,3´ü daha çok Türk televizyonlarını izlerken, % 17´si Alman televizyonlarını izlemektedir. Her iki ülke kanallarını da eşit ölçüde izlediğini beyan edenlerin oranı ise % 16,4’tür. Almanya´daki Türkler Türk televizyon yayınlarının özellikle “Türkiye´deki gelişmelerden haberdar olma” (% 44) konusunda yarar sağladığı görüşünü taşımaktadırlar. Türkçe´yi unutmama konusunda yarar sağladığını düşünenlerin oranı % 35 iken, kültürün korunmasında faydalı olduğunu düşnenlerin oranı ise % 32,5’tir. Türk kanallarının yarar sağlamadığını düşünenlerin oranı ise % 18,4´e ulaşmaktadır.
Batı Alman Radyo ve Televizyon Kurumu'nun (WDR) tarafından yapılan bir diğer araştırmaya [13] göre, Almanya Türkleri’nin % 70'i çanak anten üzerinden Türk kanallarını izlemekte ve bunların % 67'si çanak antene sahip bulunmaktadır. Raporun hazırlandığı 2006 yılı Eylül ayı itibarıyla, Almanya'da çanak anten üzerinden izlenebilen Türk televizyon kanalı sayısı 45’tir. 2005 yılından itibaren pek çok yeni kanalın yayına başladığı göz önünde bulundurulursa, bu sayının çok daha fazla artış gösterdiği düşünülebilir.
WDR'in Kuzey Ren Vestfalya eyaletinde, 14-49 yaşları arasında 500 Türkiye kökenli göçmenle yaptığı görüşmeler sonucunda, Türk televizyon kanallarında genellikle diziler, haberler ve filmlerin, Alman televizyonlarında ise bilgi, danışma, bilim, komedi ve filmlerin izlendiği tespit edilmiştir. Raporda, araştırmaya katılan 30-49 yaşları arasındaki Almanya Türkleri’nin, "vatan" ve "din" konuları ile daha ilgili oldukları, ancak kendilerinin Almanya'ya uyum sağladıkları belirtilmektedir.
Araştırma, Almanya Türkleri’nin % 60'ının Alman, % 70'inin Türk televizyonlarını izlediklerini, yaş gruplarına göre bakıldığında ise 14-29 yaşları arasındakilerin % 68'inin hem Türk hem de Alman televizyonlarını izlediklerini ortaya koymuştur. 30-49 yaşları arasındaki Türkiye kökenli kişilerin % 72'si önce Türk sonra Alman (% 55) televizyonlarını izlemektedir. Yine ankete katılanların % 72'si, Alman televizyonlarındaki Türkiye gösteriminin olumsuz olduğuna inanmaktadır.
WDR’in araştırmasına göre, Türkiye kökenlilerin % 16'sı "hiç" Alman televizyonlarını seyretmemektedir. Buna karşılık, "hiç" Türk televizyonlarını seyretmeyenlerin oranı sadece % 9’dur. Alman televizyonlarını izleme oranları yaşlara göre de önemli farklılıklar göstermektedir. Buna göre, 14-29 yaşları arasındaki kişilerin % 14'ü, 30-49 yaşları arasındaki kişilerin ise % 19'u Alman televizyonlarını izlememektedirler.
Araştırmaya göre, Almanya Türkleri’nin % 80'i Alman televizyonlarını, % 84'ü ise Türk televizyonlarını haberler için izlemektedirler. Sinema, belgesel, bilim, spor gibi konularda daha çok Alman televizyonları tercih edilirken, komedi, müzik, talkshow ve aile konulu programlarda Türk kanalları öne geçmektedir. Dizi izlenme oranlarında ise Türk kanalları (% 53) Alman kanallarına (% 22) açık bir fark atmaktadır.
Neden Türk Kanalları İzleniyor?
Araştırmada Almanya Türkleri’nin % 60'ı, "Türk televizyonları benim için aynı zamanda memleketin, Türkiye'nin bir parçası" demiştir. Diğer önemli bir faktörün ise Alman televiz-yonlarına göre Türk televizyonlarında geleneksel aileye yönelik daha fazla programın yer al-masının olduğu anlaşılmaktadır. Araştırmaya katılanlara göre, Türk televizyonlarının (% 46) bütün aile bireyleri tarafından izlenebilirlik oranı, Alman televizyonlarına (% 26) göre çok daha fazladır. Örneğin, ankete katılanların % 35'i Alman dizilerini "duygusuz" olarak yorumlamaktadır. Ankete katılanların % 40'ı Almanya'daki, % 45'i Türkiye'deki gelişmelerin kendisi için çok önemli olduğunu söylemektedir.
Araştırma sonucu, "Elde edilen veriler toplumun demografik durumu açısından önemlidir. Almanya Türklerinin televizyonla ilişkilerinde, en önemli faktörlerin, sosyal sınıf, egitim seviyesi, yaş ve hakim olunan dil olduğu anlaşılmaktadır. Anket sorularına hangi dilde yanıt verildiği de sonuçların belirlenmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Son olarak ağustos 2009’da açıklanan, Türkiye Araştırmalar Merkezi (TAM) Vakfı tarafından Kuzey Ren Vestfalya (KRV) Eyaleti Uyum Bakanlığı için yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, Almanya'daki Türklerin yüzde 88'i hem Alman, hem de Türk televizyon kanallarını izlemektedir.
Almanya Türkleri’nin medya kullanımına ilişkin gerçekleştirilen bu araştırmalar, Alman ve Türk televizyonlarının birbirinden ayrı görülemeyeceğini ve bu medya organlarının birbirlerini bütünleyici rol oynadıklarını göstermektedir.
[13] WDR-Studie "Zwischen den Kulturen – Fernsehen, Einstellungen und Integration junger Erwachsener mit türkischer Herkunft in Nordrhein-Westfalen“ vom November 2006.
